Obowiązki stowarzyszeń i fundacji w praktyce Dowiedz się, jak wypełniać sprawnie, efektywnie. Przyjdź na webinar >
Stowarzyszenie Pisarzy Polskich - Zarząd Oddziału w Katowicach
Stowarzyszenie Pisarzy Polskich kontynuuje tradycję dawnego, założonego w 1920 roku Związku Zawodowego Literatów Polskich. Ta pierwsza organizacja ludzi pióra, reaktywowana po wojennej przerwie w 1945 roku, przetrwała w swej pierwotnej formie do roku 1949, kiedy została pozbawiona syndykalnego charakteru i podporządkowana Ministerstwu Kultury. Doktryna tak zwanego realizmu socjalistycznego w sztuce miała zarazem podporządkować kontroli i samą twórczość jako proces duchowy. W połączeniu z arbitralną cenzurą oraz systemu uzależnień, presji i represji, stwarzało to warunki trudne do zniesienia dla pisarzy i budziło coraz częstsze protesty na kolejnych zjazdach, w wystąpieniach publicznych i listach zbiorowych. Coraz też częściej wielu pisarzy publikowało swoje utwory na Zachodzie, a od połowy lat siedemdziesiątych w “drugim obiegu” wydawniczym.
Powstanie “Solidarności” i wywalczone przez nią w1980 roku Porozumienie Społeczne przyniosły liberalizację także w sferze kultury. Na Walnym Zjeździe ZLP w grudniu 1980 roku wybrany został całkowicie niezależny Zarząd Główny.
Ogłoszenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku gwałtownie przerwało tę tendencję. Związek Literatów Polskich został zawieszony, a wielu pisarzy internowano lub aresztowano. Pozostawieni na wolności członkowie Zarządu Głównego organizując pomoc uwięzionym kolegom i ich rodzinom podjęli jednocześnie próbę ocalenia samego Związku. Wobec stanowczej odmowy ogłoszenia deklaracji lojalności, wydalenia ze Związku pisarzy publikujących za granicą lub w “drugim obiegu” ; dnia 19 sierpnia 1983 roku komunistyczne władze PRL podjęły decyzję o rozwiązaniu - zawieszonego od osiemnastu miesięcy - Związku Literatów Polskich a już następnego dnia, tj. 20 sierpnia z gotowym projektem założenia nowej organizacji na gruzach starej, wystąpiła pewna grupa pisarzy, pisarzy - wedle ich własnego “Oświadczenia” - “szanujących ustrój i prawa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.
Organizacja ta przejęła nazwę, agendy i majątek dawnego ZLP.
Pisarze niezależni, którzy nie ulegli naciskom, eufemistycznie nazywanych “szczególną regulacją prawną w okresie przezwyciężania kryzysu społeczno-ekonomicznego”; ci, którzy przeciwstawiając się łamaniu praw ludzkich, broniąc godności własnej i dobrego imienia polskiej literatury, do /neo/ ZLP nie przystąpili; ci wszyscy w początkach 1989 roku, zorganizowali się w Stowarzyszenie Pisarzy Polskich działające do dziś.
To nie jakieś nieistotne detale, lecz przeciwstawność tradycji i zasad, odgranicza nas od /neo/ ZLP - faktycznego pogrobowca stanu wojennego.